06.10.2009

Nowelizacja ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczej.

Równość osób fizycznych wobec innych wierzycieli, dyscyplina finansowa, przeciwdziałanie zatorom płatniczym i zwiększenie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego.

Komentuje Mec. Jerzy Bańka ze Związku Banków Polskich: Celem zmiany ustawy jest wprowadzenie skutecznych instrumentów, które posłużą nie tylko przedsiębiorcom, ale wszystkim wierzycielom stosować informację gospodarczą jako instrument służący zapewnieniu bezpieczeństwa obrotu – powszechnego, nie tylko gospodarczego. Ustawa służy właśnie temu celowi – potencjalni kontrahenci po uzyskaniu informacji w biurze informacji gospodarczej będą mogli bardziej odpowiedzialnie podejmować decyzje. Pozwoli to eliminować z rynku osoby nierzetelne bądź nieuczciwe. Uchwalenie kilka lat temu ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczej było pierwszym krokiem do odwrócenia negatywnego trendu w zakresie uprawnień wierzycieli. Dotychczasowe regulacje faworyzowały dłużników, przyznając im większe prawa, zaś prawa wierzycieli nie były należycie zabezpieczone. Za właściwe wręcz uważano podejmowanie działań służących ochronie interesów dłużników – wcześniej widoczne choćby w działaniach GINB, w niechęci do korzystania z usług firm windykacyjnych w obszarze bankowym. Nowa ustawa poszerza krąg wierzycieli uprawnionych do korzystania z informacji gospodarczej. Obecnie nawet „Kowalski" mający wyrok sądowy będzie mógł skuteczniej mobilizować dłużnika do spłaty długu.

Kwestia dobrych praktyk w zakresie przetwarzania danych osobowych.

Intencją ich ustanowienia jest podniesienie jakości wymiany oraz przetwarzania informacji niosących dane osobowe pomiędzy samymi bankami. Związek Banków Polskich zawarł w tym roku w tej sprawie porozumienie z GIODO.

Mec. Jerzy Bańka: Dobre praktyki to tzw. miękkie prawo (soft low) pozwalające – wzorem innych państw członkowskich Unii Europejskiej – na regulowanie różnych obszarów funkcjonowania rynku. Dobre praktyki w zakresie przetwarzania danych osobowych są najlepszym sposobem regulacji takich specyficznych obszarów działalności bankowej. Ustawa o ochronie danych osobowych zawiera bowiem pewne normy generalne, w których nie da się – ze względu na znaczenie, jakie przykłada sektor bankowy do ochrony i bezpieczeństwa danych osobowych, w tym także tajemnicy bankowej – właściwie uregulować. Dla jeszcze lepszej ochrony interesów klientów chcemy w porozumieniu z GIODO stworzyć dobre praktyki, które byłyby stosowane przez cały sektor bankowy.

Kwestia skutecznej egzekucji z zabezpieczeń kredytów hipotecznych

Mec. Jerzy Bańka: Niezależnie od kryzysu, który nie pozostanie bez wpływu na wielkość (wolumen) portfela kredytów nieregularnych hipotecznych, nawet gdyby nie było tego kryzysu, zawsze jakiś ułamek procenta kredytów był z różnych względów windykowany. Oczywiście należy się z tym liczyć, że problem kredytów trudnych nie zniknie, a wręcz będzie narastał – tym bardziej w czasach kryzysu. Jeśli chodzi o egzekucję z nieruchomości, to w Polsce ze względu na obowiązująca normę konstytucyjną w zakresie obowiązku przeciwdziałania bezdomności jest szczególna regulacja dotycząca ograniczeń w zakresie eksmisji z lokali mieszkalnych. W ostatnich kilku latach przepisy te ulegały licznym zmianom w kierunku raczej ograniczającym niż pozwalającym na liberalizację w tym zakresie – pomimo podejmowanych wielu prób, także z inicjatywy Ministerstwa Sprawiedliwości. Natomiast z punktu widzenia dużych banków będących wierzycielami sytuacja nie jest zadawalająca. Nadal istnieje problem wystarczającej liczby lokali socjalnych czy też pomieszczeń zastępczych, do których mogłaby nastąpić eksmisja lokatora. Przepisy nakładają bowiem na gminy obowiązek dostarczenia lokalu zastępczego, ale brakuje możliwości egzekwowania tego wymogu od gmin. Powinien powstać specjalny, rządowy program, który by wspierał budownictwo socjalne – w tym z udziałem banków, które mogłyby być tym zainteresowane. Jeśli portfel kredytów nieregularnych będzie rósł, przy jednoczesnym utrzymywaniu się problemów z egzekucją z nieruchomości, banki będą zmuszone do wykupywania niedrogich nieruchomości z przeznaczeniem na budownictwo socjalne. Będzie to oczywiście generowało dodatkowe obciążenia dla sektora bankowego. Ustawa o udzielaniu przez Skarb Państwa wsparcia instytucjom finansowym oraz ustawa o rekapitalizacji instytucji finansowych

Cel ustaw

Pierwsza ustawa przewiduje, że wsparcia – np. w postaci gwarancji – będą mogły skorzystać krajowe banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, fundusze inwestycyjne, domy maklerskie, zakłady ubezpieczeń i fundusze emerytalne. Druga dopuszcza – w skrajnych sytuacjach – możliwość denacjonalizacji instytucji kredytowej.

Mec. Jerzy Bańka: Wsparcia będzie udzielał w imieniu Skarbu Państwa minister finansów, na wniosek instytucji finansowej. W tym celu zostanie zawarta umowa określająca m.in. formę pomocy i jej wysokość. Ustawa wyposaża sektor bankowy w rożne narzędzia, z których będzie on mógł korzystać. Ponieważ na razie jednak ustawa ta nie była wykorzystywana, trudno ocenić, czy te regulacje spełnią oczekiwania sektora bankowego. W procesie tworzenia tego aktu Związek Banków Polskich wskazywał na wiele mankamentów ustawy. Część z nich została usunięta w toku prac legislacyjnych, ale część pozostała. Najważniejszą sprawą jest to, w jaki sposób minister finansów może i chce tę ustawę stosować. Także, jak szybki będzie proces decyzyjny oraz jakie okażą się koszty udzielonego bankowi wsparcia. Również istotna jest w tym kontekście ustawa o rekapitalizacji instytucji finansowych. Została ona przygotowana na ewentualność wystąpienia głębokiego kryzysu, gdyby zaszła potrzeba silniejszego wsparcia instytucji bankowych, zagrożonych niewypłacalnością. Na razie jednak nie widać takiego zagrożenia. Niemniej dobrze, że taka ustawa ma zostać uchwalona.

Prace nad regulacją dotyczącą outsourcingu. Zwiększenie efektywności i przejrzystości działań outsourcerów świadczących usługi bankom.

Mec. Jerzy Bańka: Rozpoczęły się jeszcze 2-3 lata temu z inicjatywy Związku Banków Polskich. Opóźnienie prac nie wynikło z winy ZBP, ale w dużym stopniu z powodu wybuchu kryzysu światowego. Obecnie prace zostały wznowione w Ministerstwie Finansów, z udziałem przedstawicieli Komisji Nadzoru Finansowego. Jest duża szansa na to, że wkrótce
dojdzie do liberalizacji przepisów o outsourcingu, polegającej przede wszystkim na usunięciu tych zapisów, które nakładały na banki obowiązek składania not o zamiarze zawarcia umowy outsourcingowej do Komisji Nadzoru Finansowego. Uregulowana zostanie także sprawa tzw. podoutsourcingu „w sytuacjach awaryjnych" oraz outsourcingu zagranicznego i międzybankowego. Niewykluczone jest również poszerzenie zakresu czynności objętych outsourcingiem.

Zarządzanie obiegiem dokumentów, jako jeden ze sposobów optymalizacji kosztów w trudnych czasach.

Piotr Cholewa, Prezes Zarządu ArchiDoc:

W obecnej sytuacji gospodarczej banki coraz częściej stają przed koniecznością redukowania kosztów bieżącej działalności. Outsourcing procesów back-office z jednej strony pozwala na optymalizację wydatków ponoszonych na obsługę administracyjną, z drugiej umożliwia koncentrację na kluczowych procesach. Dziś coraz więcej banków zwraca uwagę także na elastyczność takiego modelu, co pomaga dostosować zakres usługi do aktualnych potrzeb. Przykładowo, przy spadku ilości obsługiwanych klientów, w gestii firmy outsourcingowej pozostaje dopasowanie zasobów do wielkości realizowanego zamówienia.